Uzakdoğu Semineri - XI: Avrasya Göçebelerine İlişkin Önyargılarımız - Göçebe Devleti

Muhtemelen daha sonra geri gelmek üzere, göçebe devleti üzerine ufak bir not:

Savaşçılığa benzer bir diğer konuda devlettir. Bozkır göçebelerinin devlet oluşturma kapasitelerinin olup olmadığı çok uzun süredir araştırmacıları meşgul eden bir konu olmuştur. Bazı araştırmacılar bir göçebe devleti olgusundan bahsetmektedirler ama bunu göçebe devleti olarak adlandırmaları bile aslında değişik bir şeyden bahsetmekte olduklarına işaret etmektedir. Devlet devlettir, neden göçebe devleti? Devlet sözcüğünün başına göçebe sözcüğünün konulması aslında tam anlamıyla bir devletten bahsedilmediğinin bir göstergesi değil midir? Tartışma genellikle devletler ve şeflikler arasında gidip gelmektedir. En iyi ihtimalle devletimsi veya devletleşmeye giden bir yapıdan bahsedilmektedir daha çok. Bu ayrımı netleştirebilmek için ilk önce devletten ne anladığımız belirtmemiz gerekmektedir.

Golden’a göre devletten, iyi kötü kesin sınırlarla belirlenmiş bir bölgede sistematik bir şekilde vergi toplayan, gücü tekeline almış merkezi bir siyasi otoriteyi anlamamız gerekiyor. Genelde üzerinde fikir birliğine ulaşılmış devlet tanımı budur. Bu açıdan bakıldığında şeflikler çok daha genel bölgesel kurumlara dair bir sistemdir. Devletlerde kurumların uzmanlık alanlarına göre ayrılmaları çok daha ileri boyuttadır. Şeflikler de birden fazla yerel grubu bir araya getirir ama devletlerin bir araya getirdiği toplukluların sayıları ve birbirlerinden farklıları çok daha fazladır. Neticede söz konusu olan bir nicel farklılık mıdır? İlk bakışta devletin daha kalabalık gruplara dair bir oluşum olması tek farklılık olarak gözükse de, aslında devlet şeflikten, sayılardaki bu artışın çok daha farklı stratejilerin geliştirilmesini, niteliksel farklılıkların ortaya çıkmasını getirmesinden ötürü farklıdır.