Yeni Kanıt “Aptal” Neanderthal Mitini Çürütüyor

İngiliz ve Amerikalı araştırmacılar ‘Neanderthaller (Homo neanderthalensis) atalarımızdan (Homo sapiens) daha az akıllı oldukları için yok oldular’ kuramına bir darbe daha vurdu. Homo sapiens teknolojisi Neanderthallerinkinden daha ileri gözükmüyor.Journal of Human Evolution’da (İnsanın Evrimi Bülteni) yayınlanan buluş arkeolojiler arasında altmış yıl boyunca varlığını sürdürmüş görüşü çürütüyor.

Neanderthaller, aynı cinsin üyesi olmakla beraber, Homo sapienslerden ayrı, Buz Çağı Avrupa’sında ortaya çıkmış bir türdür. Homo sapienslerse Afrika’da ortaya çıkmışı ve bundan 50 veya 40 bin yıl önce tüm dünyaya yayılmıştır. Neanderthallerin günümüzden 28 bin yıl önde yok olduğu düşünülmektedir. Bu da her iki türün en azından 10 bin yıl boyunca aynı coğrafyayı paylaşmış oldukları sonucunu getirmektedir.

Neanderthallerin yok olmalarıyla ilgili uzun süre varlığını sürdürmüş birçok kuram son yıllarda çürütüldü. Örneğin, araştırmalar Neanderthallerin de en az Homo sapiensler kadar iyi avcı olduklarını ve Homo sapienslerin iletişim konusunda açık bir üstünlüğü olmadığını gösterdi. Exeter, Southern Methodis ve Texas State üniversitlerinden gelen araştırmacılardan oluşan ekibin bu iki türün kullandıkları ve yaptıkları taş aletler üzerine gerçekleştirdikleri bu son çalışma, Neanderthallerin daha az akıllı olmadıklarını gösteren kanıtlara bir yenisini ekliyor.

Bugüne kadar arkeologlar Homo sapiens türünün daha zeki olduğunu göstermek için taştan yapılmış aletleri, özellikle de kesici olanlarını kullandıkları için, bir önceki paragrafta belirtilmiş ekip de çalışmasını bu yaklaşımın doğrulunu sınayacak şekilde oluşturmuş ve bu aletleri yeniden yaparak Neanderthallerin ‘kesici pulları’ ile Homo sapienslerin ‘bıçaklarını’ karşılaştırmıştır.

Bıçaklar Homo sapiensler tarafından ilk kez yaklaşık 40 bin yıl önce gerçekleşmiş Afrika’dan Avrupa’ya göçleri sırasında üretilmiştir. Bu buluş genellikle Homo sapienslerin taş çağı kuzenleri Neanderthalleri geride bırakmalarını ve sonunda yok olmalarını sağlayan büyük bir sıçrama olarak kabul edilmiştir. Fakat araştırma ekibi her iki türün ürettiği aletleri karşılaştırdığında etkinlik açısından bir farklılığa rastlamamış, hatta Neanderthal kesici pullarının birçok açıdan daha etkin oldukları görülmüştür.

Araştırma her ne kadar Neanderthallerin Homo sapienslerden daha az akıllı olmadıklarını gösteren önemli bir ipucu ortaya çıkarmışsa da, bu sefer de neden Homo sapienslerin Avrupa’ya yayılırken bu teknolojiyi benimsemiş oldukları sorusunun belirmesine yol açmıştır. Exeter Üniversitesi Deneysel Arkeoloji bölümünden Metin Eren’e göre, sebep daha çok kültürel veya simgesel olabilir. Yeni teknoloji daha büyük toplumsal ağların orta çıkmasını ve sürdürülmesini sağlamış bir toplumsal tutkal işlevi görmüş ve bu geniş toplumsal ağlar da zor günler de ayakta kalmayı, üyeleri arasındaki değişim ve ticaretin sürmesini sağlamış olabilir.
* Bu yazı Science Daily internet sitesindeki asıl makale özet şeklinde çevrilerek hazırlanmıştır. Yazının İngilizce aslı için:
http://www.sciencedaily.com/releases/2008/08/080825203924.htm

Metin I. Eren, Aaron Greenspan, C. Garth Sampson. Are Upper Paleolithic blade cores more productive than Middle Paleolithic discoidal cores? A replication experiment. Journal of Human Evolution, Published online August 26, 2008