TİMUÇİN BİNDER'İN NOTLARI

Tekrar merhaba, Genelde göç deyip geçiyoruz ama nedense milyonlarca insanın neden göç etmek isteyecekleri ve bunu nasıl başaracakları konusu üzerine pek düşünmüyoruz. Göç her şeyden önce fiziksel bir eylemdir. Milyonlarca insanın göçüyse çok büyük etkileri olması gereken büyük bir fiziksel eylemdir. Orta Asya’dan Anadolu’ya milyonlarca insanın göçü kolay bir iş midir? Tabii bunu düşünmeden önce bir parça rakamlar üzerinde de düşünmek gerekiyor. Milyonlarca insan Orta Asya’da ne yapıyor? Nasıl geçiniyorlar? Pastoral göçebe oldukları kabul edilen Altay toplulukları bu kadar büyük nüfusları kaldırabilir mi? Bu arada tabii hayvanları da hesaba katmamız gerekiyor. Örneğin Moğol ordusunun savaşa giderken savaşçı başına dört at götürdüklerini biliyoruz. Bu durumda bir milyonluk bir grupta (üstelik çoluk çocuk) inanılmaz bir rakamdan bahsetmemiz gerekiyor. Yüz bin kişilik bir grup bile epey kalabalık olacaktır. Tek bir parça halinde hareket ettiklerini düşündüğümüzde, yol üzerindeki yerler ...

Bilim adına yeni bir bölücülük ve ırkçılık dalgası başlatmak değildi amacım. Atma meselesine gelince, merak ediyorum kaç kişi atarak böyle şeyler yazabiliyor. Tabii yazıdan kastım, Virgül’ün Aralık sayısında çıkmış yazım. Eğer bu mesele tartışılacaksa, doğrudan kendi yazdığım yazı üzerinden yapmayı tercih ederim. Sabah’ta ilk sayfada çıkan haberden sonra (açıkçası manşet olacağımı bilmiyordum, sürpriz oldu, bana söylenen gazetenin ekinde çıkacağıydı röportajın) karşılaştığım tepkilerden ötürü daha fazla konuşmamaya karar vermiştim ama Erhan Afyoncu’nun eleştirel yazısını gördükten sonra en azından burada bu konunun biraz daha derinlemesine tartışılmasının uygun olacağı sonucuna vardım. İlk olarak Erhan Afyoncu’nun yazısında sorunlu bulduğum kısımlara değinmek istiyorum. Tarihin araştırmayla yazılması gerektiği görüşüne kimsenin itiraz edeceğini sanmıyorum ama acaba Erhan Afyoncu tarihin Anadolu’daki insanların 40 bin yıldır burada yaşadıkları gibi bir iddiayı nasıl araştıracağını düşü...

Türklüğün yeni bir kimlik olduğu meselesine gelince, herhalde şöyle konuşmam Erhan Afyoncu’nun yaklaşımına daha uygun olacaktır: “Sanki göç eden herkesle konuşuldu da, gelenlerin hepsinin Türk olduğunu biliyoruz.” Hiç olmazsa genetik analizlerde yüzlerce insanın genleri var önümüzde. Belgeler arasında kaç tane bu göçü yaşamış tanık ifadesi var? Üstelik Bizans ve Ermeni kaynaklarında gelenlerin kimliği konusunda çelişkili ifadeler de var. Örneğin Bizanslı tarihçiler İranlı anlamına gelecek terimler kullanmış. Ermeniler tarafından kullanılmış Tacik terimiyse hâlâ bizimle beraber. Haydi Bizans terimlerini Roma tarihçiliğinin yüzyıllar öncesine giden kategorileri kullanma ısrarıyla açıklayabiliriz ama diğerlerini ne yapacağız? Bu arada “Türkmen” kültürüyle birlikte İran ya da Fars kültürünün de aynı anda Anadolu’ya veya günün terimlerine sadık kalacaksak Diyar-ı Rum’a girmesini nasıl açıklayacağız? Elbette bu durumu Farsileşmiş Türkler şeklinde açıklayabiliriz ama bu bile bu bölgeye giren...